De overheid is een dealer

Prinsjesdag. Miljoenennota. Koopkracht stijging. Minima. Zorgpremie. Allemaal heel belangrijk en het is ook zeker de taak van de overheid om de uitgaven in goede banen te leiden en binnen de perken te houden. Maar… Is de overheid er om ons gelukkig te maken? Of nog een betere vraag: Zijn we voor ons geluk afhankelijk van hoeveel meer of minder geld we te besteden hebben?

Dacht het niet! Geluk is niet te koop. Ik herhaal; je kunt geen fijn gevoel kopen. Ja, een kortstondige piek van ‘jeee, ik heb een mooie nieuwe <vul consumentenproduct in>, nu ben ik blij’ maar die is morgen weg. Of misschien over een week, als het een heel duur iets was. Maar niks blijvends.

De overheid zou er in mijn ogen voor moeten zijn om te zorgen dat de inwoners van een land zich goed voelen en niet dat ze hun ongenoegen kunnen wegkopen. Daar voel je je niet goed door. Je goed voelen kan bijvoorbeeld als

• je gezond bent. Zonder gezondheid lukt het al bijna niet meer*.
• je kansen op onderwijs hebt, en inziet wat je daarmee kan.
• Jouw vaardigheden in kan zetten voor iets waar je persoonlijk achter staat, niet alleen maar wat het meeste geld oplevert.
• Je een goede verstandhouding hebt met je ouders, familie en vrienden.

Dat zijn zaken die horen in de categorie welzijn. Of welbevinden. En wat een toeval: ze zijn alle drie niet te koop! Theoretisch zou je over dat onderwijs kunnen zeggen van wel maar dat bedoel ik niet. Met koopkracht richt de overheid zich op welvaart. Ook heel belangrijk en fijn om te hebben maar dat zou volgens mij zo egaal mogelijk verdeeld moeten zijn. Welzijn voor iedereen een ruime voldoende, welvaart voor iedereen hetzelfde nivo. We hebben in Nederland gelukkig een heel hoge standaard van welvaart, laat iedereen daarvan profiteren zou ik zeggen.

Waar de overheid primair voor zou moeten zorgen, is goede gezondheidszorg. Op alle vlakken en nivo’s, van geboortezorg, chronische zieken, ziekenhuizen, langdurige zorg, eerste hulp bij ongelukken (of spoedeisende hulp), psychiatrie (heel belangrijk!), verslavingszorg, ouderenzorg, sportblessures en gekneusde ribben. Alles. Door de marktwerking is het idee ontstaan dat er aan zieke mensen geld verdiend kan worden. Dus de motivatie om iemand beter te maken is minder. Is gewoon een feit.

Waar de overheid ook voor zou moeten zorgen is kwalitatief goed onderwijs voor iedereen. Ook hier, basisschool, kinderopvang (belangrijk voor de ontwikkeling van peuters), middelbare school op alle nievoos (want anders krijg je dit soort gekke woorden), en voortgezet onderwijs. Of het nou VMBO-t is of HAVO, atheneum, universiteit, HBO, MBO voltijds- of duaal, alles is belangrijk. Het een kan niet zonder het ander. Je hebt mensen op alle opleidingsnivo’s en studierichtingen nodig.

Waarom is de overheid dan een dealer? Omdat ze ons steeds een beetje meer geven, en ons niet laten ontsnappen uit onze verslaving… Hier, heb je weer wat meer koopkracht. Als je thuiskomt na een dag werken, wat je wel moet doen omdat veel mensen de keuze niet hebben, kun je je frustratie wegkopen. Een keer op vakantie. Een lekker wijntje drinken, of iets lekkers eten. In ieder geval iets om jezelf niet in een depressie te laten belanden.

Maar zeggen: ‘je mag gratis naar school om jezelf te ontplooien en daarna te gaan doen wat je belangrijk vindt en goed in bent’ doen ze niet. En ze verlagen niet de BTW op groente en fruit. Dat zou gewoon 0% moeten zijn! En op suiker en alle luxe- en genotsvoedsel 21%. Op ‘normale’ dingen zoals brood en zuivel het laag tarief BTW. Ik bedoel maar: er kan met het belasten van dingen heel wat sturing gegeven worden aan wat ‘de consument’ koopt. Vraag maar aan Albert Heijn, wat zij in de bonus zetten in een week, verkoopt ineens stukken beter.

Ze geven het beheer en organisatie van de zorg uit handen aan verzekeringsmaatschappijen…. Als je niet bij de juiste verzekeraar bent, moet je helemaal naar ziekenhuis X in plaats Y om geholpen te worden. Of als je specialistische hulp wil kan dat alleen bij instantie A en niet bij B die eigenlijk beter voor je is. En als het geld op is moet je zelf gaan betalen! Daardoor is er veel organisatie wat de werklast van de zorgverleners verzwaart met administratie bijhouden.

Daarbij vertellen ze niet genoeg (naar mijn zin) het belang van een gezonde levensstijl. Voorkomen is nog altijd beter dan genezen. Dus hou je gezondheid op peil! Bewegen, gezond eten en voldoende slapen. Dat zijn drie hele belangrijke dingen waar maar mondjesmaat aandacht voor is. Vroeger had je van die Postbus 51 spotjes maar tegenwoordig zie ik alleen maar reclame over wat we allemaal moeten kopen om ons beter te voelen.

Prinsjesdag 2020 dus…. Ook nog in corona-tijd maar daar ga ik mijn vingers niet aan branden.

Ik hoop maar dat Willem Alexander inziet dat zijn gezondheid, de geestelijke gesteld van hem en zijn gezin, zijn moeder Prinses Beatrix en iedereen die hem dierbaar is veel belangrijker is dan wat voor kleren iemand kan kopen. En dat het onderwijzend personeel óók applaus verdient! Met twee kinderen in het basisonderwijs heb ik de afgelopen tijd thuis onderwijzertje gespeeld. Dat is pas hard werken! En dan had ik er maar twee, in plaats van een klas vol. Zeer veel respect voor alle meesters en juffen voor de klas.

Hierbij mijn hoop voor de miljoenennota 2020: er gaat structureel meer geld naar de zorg en onderwijs. Bovendien gaan we het markt-mechanisme uit de zorgverlening slopen. Stapje voor stapje wordt ‘de zorg’ gewoon een overheidstaak. Toegankelijk en beschikbaar voor iedereen die het nodig heeft, en niet alleen maar verzorgd door onderbetaalde mensen die hun roeping hebben gevonden en graag voor mensen zorgen (waar ik minstens zoveel respect voor heb als de juffen en meesters) maar ook gewoon door mensen die HET VAK van verpleegkundige of verzorgende of chirurg of weetik veel wat, mooi vinden. Er werken niet alleen maar Florence Nightingales in de zorg, het is ook een professie die nu eenmaal uitgevoerd moet worden in dit dichtbevolkte land.

En als iedereen zich een beetje inspant en wat aan sport gaat doen, gezond(er) eet en voldoende slaapt, dan is die corona-ellende ook zo voorbij. Ik denk namelijk dat wanneer je gewoon gezond bent, voldoende weerstand hebt, je daar zo weer bovenop bent als je het krijgt. Het is een vervelende griep, maar niet voor iedereen dodelijk. De mensen die er wél echt last van hebben, dus de ouderen en diegenen met onderliggend lijden, die kunnen dan gewoon naar het ziekenhuis, waar men de tijd heeft om ze te verzorgen en op te knappen. En soms lukt dat niet…. Dat hoort ook bij het leven, dat er een einde aan komt. Heel vervelend maar onvermijdelijk.  

Sterretje* Ik lag zelf ooit met gebroken botten in het ziekenhuis. Verveelde me kapot, had geen pijn meer maar moest blijven liggen om het te laten genezen. Toen zag ik een spreuk ‘gezonde mensen hebben wel 1000 wensen, zieke mensen maar 1’ en ik dacht: ja, daar is niks tegenin te brengen. Ik had vanalles kunnen bedenken om te willen, op materialistisch vlak maar zo lang ik ziek was wilde ik gewoon niet-ziek-zijn. Daarna kwam die mooie stereo of auto of groot huis of weetikveel wat je nog meer zou wensen. Maar wel in goede gezondheid!